*idropika, –i f. tantum dropika BrLab vodena bolest, edem, hidropsija; dropsy, edema, hydropsy; — hydrops: poneže ubo pal’maciju sudiju sa vsêmь domomь ego kr’stь … toli filiciê i domь ego sa ženoju ego blan’doju juže iscêli ot dropiki BrLab 143c quam a paralysi curavit ║ ot trьpiê Vb4 67d ot…
*ieresevi, –ie f., vox graeca tantum ierei PsFr hrđa (biljna bolest); rust (order of plant fungi), blight; — ἐρυσίβη; aerugo: i dast’ iere<sev>i plod’ ihь i trud’ ih’ prugom’ PsFr 63b ἔδωκεν τῇ ἐρυσίβῃ τὸν καρπὸν dedit aerugini fructus eorum Ps 77,46 ║ raždi Lob 52v rĵi CPar 69v r’ĵi…
i, ;, e pron. nominativus omnium generum et numerorum non nisi cum vi relativa occurrit; post praepositiones formis huius pronominis consonans n praefigitur (ot nego, v[ nemu etc.); nom. sg. m. pron. pers. non occurrit. occurrit saepissime pron. rel. koji; which, that, who; — qui: nim’ bo ne grustit’ se…
iadas[, –a m., nom. propr. BrVat5 N2 Hyades; – nomen septem stellarum in fronte Tauri quae oriuntur tempore vernali: iže prope n(e)b(e)sa ed(i)nь i hoditь na vlnahь morskihь iže [za]tvoritь arkura i ori<o>na <i> iadasa i vnutrnnaê juga BrVat5 190a N2 208c qui fecit … Hyadas Job 9,9….
v. acint[ iakent[ v. acint[
v. amaum[ iamaum[ v. amaum[
v. ionata ianatan[ v. ionata
iao indecl., nom. propr. PsFr(Comm) Ἰαώ; – nomen Dei, vox Graeca prima significans Deum Hebraeorum Iahve (JHVH): zaharia bo p(a)met’ iao s’kazaet’ se a iao sila nerazorima PsFr 121d ὁ γὰρ Ζαχαρίας μνήμη ἑρμηνεύεται τὸ δὲ Ἰαὼ δόξα ἀκατάλυτος tit. ad Ps 147; zahariju bo pomenu êk(o) pamet’ gl(agol)emu iao…
iason[, –a m., nom. propr. FgOmiš Apost Jason; Jason; — Ἰάσων; Iason; – Iudaeus Christianus, comes s. Pauli Apost. de quo A 17,5-9 ac R 16,21 referunt: cêlujut vi timetos’ pomoĉnik moi lukios’ iasonь i sosipatarь užiki moe FgApost 2b FgOmiš 1b Ἰάσων Iason R 16,21. – Exh. S
v. ioatam[ iatam[ v. ioatam[
v. ioatamov[ iatanov[ v. ioatamov[
v. priblixiti iblixi se in BrVb4 21a v. priblixiti
ibo conj. M; Br; Ps; RitKlim; CKlim Grš; RegBen; FgKuk Vb Period Jac Nicod conj. explic. affectiva ta, i; indeed, verily; — καὶ γάρ, δέ; nam, etenim, et, quippe, tamen: vistinu i ti ot onêh’ esi ibo i besêda tvoê êvê te tvorit’ MVat4 75c Nov 76c Roč 63c Lab…
v. abofrasii ibofrasii v. abofrasii
v. imbres[ ibr;s[ v. imbres[
id; conj. et adv. etiam ide M; Br; Ps; CŽg conj. explic. vel caus. naime, jer, zato što; to wit, because of; — ὅτι; quia, quoniam: g(ospod)i usliši m(o)l(i)t(ь)vь moju i vaplь moi k tebi da pridetь … ide iĉezu êko dim’ dni moi PsLob 66r idê Par 58v Fr…
id;xe adv. et conj. etiam idexe saepe adv. rel. loci temporisque gdje, kad; where, when; — ἔνθα, ὅπου, οὗ, ᾧ; ubi, ibi: nêst’ bo biti mêstu tugi idêže rožd’stvo est’ života BrVO 39b Pm 26c Vat5 22a ideže Bar 101a ubi natalis est vitae; pridosta že na mêsto idêže dêmunь…
ida conj. caus. PsPar jer; because, for (conj.); — ὅτι; quoniam: ne boi se eg’da razb(o)g(a)têet’ č(lovê)kь ili egda um’nožit se sl(a)va d(o)mu ego ida umirae ne ost(a)vit’ li v’sego ni že s’nide š’ nim’ sl(a)va d(o)mu ego PsPar 31r ὅτι οὐκ ἐν τῷ ἀποθνῄσκειν αὐτὸν λήμψεται τὰ πάντα quoniam…
v. id; ide v. id;
v. id;xe idexe v. id;xe
v. indi;ne idinane in BrN2 83b v. indi;ne
iditun[, –a m., nom. propr. etiam iditoum[ PsFr Jedutun; Idithun; — Ἰδιθούμ; Idithun; – unus e cantorum praefectis in VT: se sut’ imena ·~g·h’ (=4) meštrov’ ki složili sut’ psalt(i)rь s’ davidom’ azafь eman’ etan’ iditun’ PsFr 2c; v k(o)n(ь)cь o iditoumê ps(al)mь d(a)v(i)d(o)vь PsFr 57b ὑπὲρ Ιδιθοὺμ ψαλμὸς τῷ…
idokwev[ adj. poss. Br Oksov; Ox’s, of Ox; — (τοῦ) Ωξ; Idox (gen.); – ad Idox, unum a proavibus Iudith, pertinens: stvoreno est’ egda usliša siê sl(o)vesa judit’ vdova êže bêše deĉi merarova s(i)na idokševa s(i)na osipa s(i)na ozie BrVb1 250d VO 391d Vat5 211b N2 229d Ιουδιθ θυγάτηρ Μεραρι…
idol[, –a m. M; Br; Ps; RitKlim Segn; COxf; FgNov idol, kip poganskog božanstva; idol, statue of pagan deity; — εἴδωλον, τὸ γλυπτόν, (βδελύγμα); idolum, simulacrum, (statua): idoli êzikь srêbro i zlato dêla rukь č(lovêč)skihь usta imutь i ne gl(agol)jutь oči imutь i ne videtь PsLob 85v Par 78r…
idol[n[, –i adj. BrVat5 subst. idolopoklonik, štovatelj idola; idol-worshipper; — εἰδωλολάτρης; idolatra: strašnimь …. i idol’nimь i vsimь laživimь budetь čestь ihь BrVat5 134b εἰδωλολάτραις idolatris Ap 21,8 ║ idolotrêbnikom’ BrVO 280d idoloklanatelemь N2 142b; – cf. idolnik[, idoloxr[tvnik[, idoloklanatel[, idolosluxitel[, idolotr;bnik[, idoloyt[c[. Exh. Cf. idoloxr[tv[n[, idol[sk[ ø
idol[sk[, –i adj. M; Br: CŽg idolski, idola (gen.), poganski; of idol; — τοῦ εἰδώλου, τῶν εἰδώλων, εἰδωλικός; idoli (gen.), idolorum (gen.), idoliticus; – ad idolum pertinens: aristodim že eter’ žrьc’ si idol’ski naplьni se d(u)ha luka[a]vnago v’zdviže bran’ v ljudeh’ BrVO 51b N2 29d idolski Vat5 29a qui erat…
idoli;, –ie f. Amul idolopoklonstvo; idolatry; — idolatria; – nomen diaboli: i r(e)če d’êv(o)lь prvo estь rod moi vêĉa ·~b· (=2) mora ·~v· (=3) ĉedrotica ·~g· (=4) ljutodêê ·~d· (=5) idoliê ·~e· (=6) ur’sica ·~ž· (=7) miseč’nica ·~Ʒ· (=8) tvrdodoliê ·~z· (=9) ubogaê Amul quintum Petasia. – Exh. Cf. idolosluxenie,…
idolnik[, –a m. Br idolopoklonik; idol-worshipper; — idolatra: i egda si dêdinu moju ot neeže prosvatê se s nedostoinimi i s’ nečst’nimi idol’nici êt’ BrLab 159d Vat19 375c s … idolnici Vb4 93c cum indignis ac turpibus idolatris ║ s … idoloslužiteli Vat6 205b s … m(u)ži idoločtьci Pm…
idoloyt[c[, –a m. Br idolopoklonik; idol-worshipper; — εἰδωλολάτρης; idolatra, idolorum cultor: po smrti že matere moe edinomu idoločtьcu dana esmь BrPm 284b sacrilegi iugum mariti suscepi ║ idoložr’tveniku BrLab 159d Vat19 375c idoložr’tvьniku Vb4 93c idolužrtveniku Vat6 205b; egda si didinu moju ot koe posv(a)te se imê s nečistimi…
idoloytica, –e f. BrPm idolopoklonica; idol-worshipper (f.); — illa quae idolis immolatur, sacrilega: êt me êko vlhvu i êko idoločticu i v tamnicu me toliko tvrdo zatvori BrPm 284c quoque velut magam ac sacrilegam ║ idoložr’tvenicu Lab 159d Vb4 93c Vat19 375c idoložrtvenicu Vat6 205b. – Exh. Cf. idoloxr[tvenica…
idoloklanatel[, –a m. BrN2 idolopoklonik; idol-worshipper; — εἰδωλολάτρης; idolatra: i preljubodêinikomь i êdotvorcemь i idoloklanatelemь i vsêmь lažcemь budetь čestь onêhь budetь v’ ezerê goruĉeemь vь ogni sum’fornêemь BrN2 142b τοῖς … εἰδωλολάτραις idolatris Ap 21,8 ║ idolotrêbnikom’ VO 280d idol’nimь Vat5 280d. – Exh. Cf. idolnik[, idoloxr[tvnik[, idolosluxitel[, idolotr;bnik[,…
idolosluxenie, –i; n. M; BrVO; PsFr(Comm) idolopoklonstvo; idol-worshipping; — εἰδωλολατρία, εἰδωλολατρεία; idolorum servitus: êvê že sut’ dêêniê plьt’skaê êže sut’ ljubodêêniê nečistota studodêênie idolosluženie MVat4 145a Roč 120a Lab 121d εἰδωλολατρία idolorum servitus G 5,20 ║ idolomь služenie Nov 142b; sim. BrVO 125a; vsak’ ljubodêinik’ ili nečist ili lihoimьc’ eže…
idolosluxitel[, –a m. Br idolopoklonik; idol-worshipper; — εἰδωλολάτρης; (idolis serviens), idolatra: aĉe kotori bratr’ naricaet se ljubodêi ili lihoimьc’ ili hiĉnik’ ili idoloslužitel’ ili klevetnik’ ili pьênica s tacêmže i ne êsti BrVO 105c Vb1 80a εἰδωλολάτρης idolis serviens 1C 5,11; pisah’ vam’ v ep(isto)lii ne primêšati se k ljubodêicam’…
idolotr;bnik[, -a m. M; BrVb1 VO idolopoklonik; idol-worshipper; — εἰδωλολάτρης; idolatra: br(a)trê ne budêm’ pohoteĉe zьlih’ êkože i oni pohotêše ni idolotrêbnici s’vršite se êkože eteri ot ovêhь MVat4 141a Nov 138b Roč 116d Lab 117d BrVO 109c εἰδωλολάτραι idolatrae 1C 10,7; uboicam’ i bludь tvoreĉim’ i idolotrêbnikom’ i vsêm’…
idolov[ adj. poss. BrN2 idolski, idola (gen.); of idol; — idoli (gen.); – ad idolum pertinens: i se naglo trusь b(i)si i domь idolovь t(a)ko skruši se BrN2 485c ║ iovovь Pm 264d Vb4 53d Vat6 173a Lab 129d Vat19 351c Bar 420d templum Iovis. – Exh. Cf. idol[sk[, kumir[sk[…
idoloxr[tv[n[, idoloxr[tven[, –i adj. Br koji žrtvuje idolima, idolatrijski; who sacrifices to idols, idolatrous; — (idolorum cultor), sacrilegus: s(i)n(o)mь t’voimь ubêžahь prêtь idoložrt’venihь sil’nikь neos’kvr’nenimь putemь mimoidohь BrN2 397b idoložrtvenihь Bar 311d minas evasi sacrilegi tyranni ║ č(lovêč)skihь Vat19 266c gubitela Pm 192b; eg’da že ijiliênь kesarь êtь bê želeniemь idoložrtvenimь…
v. idoloxr[tv[n[ idoloxr[tven[ v. idoloxr[tv[n[
idoloxr[tvenica, –e f. Br idolopoklonica; idol-worshipper (f.); — illa quae idolis immolatur, sacrilega: êt’ me lêki vl’hvu toli idoložr’tvenicu i v’ tm’nicu toliko žestoku zatvori BrLab 159d Vb4 93c Vat19 375c idoložrtvenicu Vat6 205b quoque velut magam ac sacrilegam ║ idoločticu Pm 284c. Exh. Cf. idoloytica ø
v. idoloxr[tvnik[ idoloxr[tvenik[ v. idoloxr[tvnik[
idoloxr[tvnik[, idoloxr[tvenik[, –a m. etiam idoluxr[tvenik[ Br idolopoklonik; idol-worshipper; — εἰδωλολάτρης; sacrilegus, idolis serviens (subst.): vь n’ že psi i otrovnici … i uboinici idoložrьtv’nici … ne vnidut’ BrVO 281d idoložr’tvenici Vb1 179c Vat5 135c οἱ εἰδωλολάτραι idolis servientes Ap 22,15 ║ idolom’ rabo<ta>juĉe N2 143a; vidь … ot oca…
v. idoloxr[tvnik[ idoluxr[tvenik[ v. idoloxr[tvnik[
idropik[, -a m. etiam edropik[, dropik[ Br onaj koji boluje od vodene bolesti; one suffering from dropsy; — hydropicus: otkudê otkupit(e)lь n(a)šь v domu parisêovi idropikь iscêli BrVat5 168a idropika Bar 266d hydropicum curat ║ vodotrudnago VO 342c N2 185d; iscêli se idropikь vodni nedugь v kom’ kapanie krvi t(e)l(e)snoe…
idum;;, –;e f., nom. propr. etiam idum;a et idum;i Br; Ps; CPar Idumeja, Edom; Idumea, Edom; — Ἰδουμαία; Idumaea, Edom; – regio inter Palaestinam Arabiamque Petraeam sita, cuius incolae erant posteri Edom: aĉe r(e)čet’ idumêê razdrušeni bismo na vrativ’še se saziždimo êže pustaê sut’ BrPm 180c VO 462a Vat5 237a…
idum;;nin[, –a et idum;i, –;; m., nom. propr. Br; PsFr(Comm) Idumejac, Edomljanin; Edomite; — Ἰδουμαῖος; Idumaeus; – incola Idumaeae (Edom), v. idum;;: vnegda pride doikь idumêênin’ i vz’vês’ti saulu PsFr 49d ἐν τῷ ἐλθεῖν Δωηκ τὸν Ἰδουμαῖον cum venit Doec Idumaeus Ps 51,2; pride (sc. oloper’nь) kь idumêomь v’ z(e)mlju…
idum;isk[, idumeisk[, –i adj. poss. Br; Ps; CPar idumejski, edomski; Idumean, Edomite; — τῆς Ιδουμαίας, τῶν Ιδουμαίων; Idumaeae (gen.), Idumaeorum (gen.), Edom (gen.); – ad Idumaeam pertinens, v. idum;;: sice g(lago)letь g(ospod)ь ot trihь nečistihь idumêiscêhь i o četirehь ne otvraĉu se BrVO 447b ἐπὶ ταῖς τρισὶν ἀσεβείαις τῆς Ιδουμαίας…
idus[ indecl. m., vox lat. Br ide; Ides; — Idus; – media mensis dies: en’var’ ima dni ·~ĵ·~a· (=31) … ·~v·~ï· (=13) idusь oktaba efifanie kalBrLab 169v id ·~v·~ï· (=13) usь N2 268r; šesti idusь aprila bisk(u)pstva svoego l(ê)tь ·~a·~ï· (=11) naredi da prazdn(i)kь prie r(e)čeni … čьst’no služit se BrN2…
v. erusol- ie>rsl- v. erusol-
iemeni;, –ie m. PsFr(Comm) Benjamin; Benjamin; — Ἰεμενείας; Beniamin; – tribus Israël: iemeniê bo s’kazaet’ se desn(i)ca PsFr 5c Ἰεμενείας γὰρ δεξιὰ ἑρμηνεύεται CommPs 7,1. – Exh. Cf. veni;min[1 ø
iemeniin[ adj. poss. etiam iemenin[ PsFr Benjaminov; Benjamin’s, of Benjamin; — (τοῦ) Ιεμενι, (τοῦ) Ἰεμενειου; Iemini (gen.); – ad tribum Israël Beniamin pertinens, v. iemeni; et veni;min[1: ps(al)mь d(a)v(i)d(o)v’ iže pêt’ hr’stu ot sl(o)ves’ husie s(i)na iemeniina PsFr 5c Χουσι υἱοῦ Ιεμενι Chusi filii Iemini Ps 7,1; s(i)na že iemenina…
v. jemun[ iemun[ v. jemun
v. ionata ienat[ v. ionata
v. ionata ienat[ v. ionata
v. er;- ier;- v. er;-
ierovoam[, erovoam[, eroboam[, –a m., nom. propr. etiam ierovoaml[, vorovaaml[, eroobam[ Br Jeroboam; Jeroboam; — ᾿Ιεροβοάμ; Ieroboam: a) Ieroboam I, filius Nabat, conditor Regni Samariae, de quo libri VT 3Rg 11,26–14,20 et 2Par 10,1–13,20 narrant: egda idêhu vsi k tel’cema zlatoma êže erovoamь c(êsa)rь iz(drai)lьski stvori BrVO 380d eroovam’ Vb1…
v. eru- ieru- v. eru-
v. es- ies- v. es-
ieuv[ adj. poss. etiam euov[ Br Jehuov; Jehu’s, of Jehu; — (τοῦ) Ιου; Jehu (gen.); – ad Jehu, decimum regem Israël, pertinens, v. evo: r(e)če g(ospod)ь k nemu nareci ime emu ezaelь êk(o) otsele juže malo i posêĉu krovь ez’raela na domь ieuvь BrN2 254a ieut’ (sic!) Vat5 234c euovь…
v. ezdrael[1 iezdrael[1 v. ezdrael[1
v. ezdrael[2 iezdrael[2 v. ezdrael[2
v. aglais[ iglais[ v. aglais[
iglen[, –i adj. CŽg iglen, igle (gen.); of a needle; — τῆς ῥαφίδος; acus (gen.); – solum in iunctione iglen; uwi: velju ti velbljude da proideši skozi uši iglenie CŽg 105v εἰσελθεῖν διὰ τῆς ῥαφίδος; reče petarь azь edinoju govoru da e lagle vel’bludu skoze uši igleni proiti nego li…
ignacii, -i; m., nom. propr. etiam agnat[, agnacii M; Br; CPar Pet Ignacije; Ignatius; — Ignatius; – Ignatius Theophorus, episcopus Antiochiae, martyr sub Traiano, memoria in Oriente 29. Ian. et 20. Dec., in Occidente 1. Febr.: nь s(ve)t(a)go ig’naciê čt(enie) b(la)ž(e)ni ig’nacii bisk(u)pь treti za p(e)tromь an’tiohiisku drža cr(ь)k(ь)vь…
igo, –a n. in PsFr dat. sg. igov; M; Br; PsFr(Comm); RegBen jaram, teret; yoke, burden; — ζυγός; iugum; – fig.: otimet’ se igo ležeĉe na nih’ BrVO 38c Vb1 29a Pm 26a Vat5 21c Vat19 22b N2 21c Bar 100b ἀφῄρηται ὁ ζυγὸς ὁ ἐπ᾿ αὐτῶν κείμενος iugum enim…
igr[yin[, –i adj. poss. CPet zabavljačičin, plesačičin; entertertainer’s (f.), dancer’s (f.); — saltatricis (gen.): ovo sut’ oni ki nisut’ dostoini na rêdь nastupiti … i ôĉe vsaki potêklac’ ili kurbin’ muž’ ili igrčin’ muž’ bêzrêdnik’ es(tь) i ne morê biskup’ ego rêšiti ako hoĉet’ na rêdь nastupiti CPet 146v. Exh….
igra, –i f. in CIvan etiam jigra Br; CPar Ivan; RegBen zabavljanje, (razuzdana) zabava, bančenje; revelry, carousing; — κῶμος; commessatio: êvlena že sut’ dêêniê plьtnaê êkože sut’ se … ljubodêênie bluždenie … zavidi uboi p’ên’stvo igri i podobnaê sim’ BrVO 125b κῶμοι comessationes G 5,21 ║ igraniê MVat4 145a…
igranie, –i; n. M; Br; CBč; RegBen (razuzdana) zabava, bančenje; carousing, feasting, revelry; — κῶμος; commesatio: êvê že sut’ dêêniê plьt’skaê êže sut’ … uboistva pьên’stva igraniê kozloglasovaniê i podobna sim’ MVat4 145a Nov 142b Roč 120a Lab 121d κῶμοι comessationes G 5,21 ║ igri BrVO 125b; êko da vь…
igrati (se), –a/ (se), –aewi (se) ipf. M; Br; CPar Ivan Oxf Žg; FgHom igrati se, zabavljati se; play, amuse oneself, entertain oneself; — παίζειν; ludere, illudere: uzrê sarra izmaila s(i)na agari ejuptênine rabine svoee igrajuĉь sь isakom’ s(i)n(o)mь svoim’ BrVO 145b N2 69b παίζοντα μετὰ Ισαακ τοῦ υἱοῦ αὐτῆς…
igum[n[, –a m., vox graeca FgBud iguman, glavar manastira; head of an orthodox monastery; — ἀρχιμανδρίτης; archimandrites: reče že igum<ъnъ> kako hoĉetъ razoriti zak<onъ> FgBud r ὁ ἀρχιμανδρίτης. Exh. Cf. arhimandrit[ SMA
ivan[1, ioan[n[, –a et ioanna, –i m., nom. propr. etiam oan[n[, joan[n[; abbrev. i>vn[ M; Br; Rit; CPar Ivan Pet Oxf Bč Ac Tk Žg Grš; FgPeriod Lab2 Trans Paul; Amul Ivan; John; — Ἰωάννης; Ioannes: a) Ioannes Baptista, praecursor Christi, memoria in Oriente 23. Sept., 29. Aug., 24. Febr.,…
ivan[2 adj. poss. abbrev. i>vn[ Br Ivanov; John’s; — Ioannis (gen.): a) ad Ioannem Baptistam pertinens (v. ivan[1 sub a)): dêvici plesavšei juže skaza mati ničesože inogo prosi tьkmo gl(a)vu iv(a)nju BrN2 477c Pm 258a Vat19 343a Lab 118b caput Ioannis ║ iv(a)na Vat6 164c; z(a)konь po redu iv(a)ni lêki…
ivana, *ioanna, –i f., nom. propr. abbrev. i>vna; ioanna tantum ;nna, anna; MRoč Lab; Br; CPar Ivana; Joanna; — Ἰωάννα; Ioanna: a) uxor Chusae procuratoris Herodis, una e testibus resurrectionis Christi: mariê že naricaemaê magdalena … i ên’na žena huzana pristavnika irudova i susana i drugie ženi mnogie služahu emu…
ivanov[ adj. poss. abbrev. i>vnov[ M; Br; PsFr; CTk Žg; FgLond Lab2; Amul Ivanov; John’s; — (τοῦ) Ἰωάννου; Ioannis (gen.): a) ad Ioannem Baptistam pertinens (v. ivan[1 sub a)): vь vsako vrême im’že vnide i izide meždju ni g(ospod)ь i(su)sь počnь ot kr’ĉeniê ivanova do dne va nže vznese se…
v. avipos[ ivipos[ v. avipos[
ivoniw[, ivon[, –a m, nom. propr. BrBar N2(kal) Vat5(kal) Ivon; Ivo; — Ivo; – Ivo Haelorii, presbyter Trecorensis de Britannia Armorica, sanctus (¿1303), memoria in Occidente 19. Maii, translatio autem 27. Oct.: na s(ve)t(a)go ivoniša isp(o)v(ê)d(nika) tretoga reda BrBar 444c in sancti Ivonis confessoris; vь edanь ubo d(ь)nь priključi se…
iz praep. c. gen. etiam iza, iz[, iz’, z, z’, ix, ix’, x, is, is[, is’, s, s’; -z et consonans sequens s- rediguntur in -s- atque -z et consonans sequens y- rediguntur in -q-; occurrunt ergo etiam formae i-s- et i-q- saepissime Exprimit relationem ad quidvis de cuius parte…
v. etiam iz- ix- v. etiam iz-
v. etiam z-. ix- et is- iz- v. etiam z-, ix- et is-
iz’bran[, iz’bran[n[, -i adj. M; Br; PsLob; CPar Ivan izabran, odabran; elected, chosen; —ἐκλελοχισμένος, ἀφωρισμένος, (περιούσιος); electus, segregatus, (peculiaris): ti esi sasudь izbr(a)nni s(ve)ti p(a)vle ap(usto)le MRoč 150d Lab 155a tu es vas electionis ║ izvoleni Vat4 175a iz’voleni Nov 188d; pavl’ rab’ is(u)h(rьsto)vь vьzvan’ ap(usto)lь izbran’ v’ ev(a)nĵ(e)lie b(o)žie…
iz’branie, -i; n. MVat4 Nov; Br; Ps Fr(Comm); FgApost izabranje, izbor, odabir; choosing, election, selection; — ἐκλογή; electio: v’sega pl’ka us’ta obratiše se i v’zapiše am’brozii bis’kupь … i bê pos’lano to iz’branie k’ premilos’tivomu kesaru BrN2 386c Lab 9a izbranie Vat6 76a Bar 297d missa itaque relatio est ad…
iz’brati, iz’beru, iz’berewi pf. et ipf. M; Br; Ps; Rit; CPar Ivan Oxf Bč Žg Fat; FgGrš Apost Paul; RegBen; Amul izabrati, odabrati, izdvojiti; choose, elect, select, set apart; — ἐκλέγειν, ἐπισκέπτεσθαι, ἀφορίζειν; eligere, praeeligere, segregare: ne vi me izbraste na az’ izbrahь vas’ MVat4 230b Nov 231c iz’braste ……
iz’gnanie, -i; n. Br; COxf istjerivanje, izgon, izgnanstvo; expulsion, exile, banishment; — διωγμός; expulsio, exilium: nikie ot nihь v straži zatvori a drugie izagnaniemь progna Vat6 200b alios in exilium deportans ║ iz’namь Lab 153c iznamь Pm 280b iznьm’ Vb4 83d; prrepodobna (sic!) že elena veru g(ospod)nju činaše v’ erus(o)lime…
iz’gnanik[, -a m. CPar izgnanik, prognanik; exile, expellee; — exul: k tebê vьpiemo izagnanici s(i)nove eužini k tebi v’dišemo tužeĉe i plačuĉe v’ sem’ sl’znomь dolê CPar 195r ad te clamamus exules filii Hevae ║ izvrženici BrAc 67a sьtrannici Bar 499d. Exh. Cf. izvr[xenik[, zb;x[c[ A(izagnànîk)
iz’gnati, ixdenu, ixdenewi et izrenu, izrenewi pf. etiam izignati M; Br; Ps; Rit; CPar Ivan Pet Oxf Bč Tk Žg Grš Fat; FgGrš Th istjerati, otjerati, prognati; cast out, drive away, expel; — ἐκβάλλειν, ἐλαύνειν, φυγαδείειν, διώκειν; eicere, expellere, emittere, excludere, effugare, proicere: egda svoe ovce iždenet’ prêd nimi hodit’…
iz’vr;ti, izvru, izvriwi pf. BrN2 uzavreti, uskipjeti; boil; — ἐκζεῖν; effervescere; – fig.: vnutrn’na moê izvrêše i bez vs(a)k(o)go pokoê preidu mi d’ni umučeniê BrN2 215c izvrêĉe (sic!) Vat5 197b ἡ κοιλία μου ἐξέζεσεν interiora mea efferbuerunt Job 30,27; prestati vreti; cease boiling; — defervescere; – fig.: simiže t(a)ko…
v. iz’br- izabr- v. iz’br-
v. azail[ izaeil[ v. azail[
v. v[z’vr;ti izavr;lo in BrN2 235c v. v[z’vr;ti
izb;gati, -a/, -aewi ipf. BrVat6 VO; PsFr(Comm) izbjegavati, bježati od čega, bježati iz čega; avoid, escape from something, escape out of something, evade; — ἐκφεύγειν, περιφεύγειν; effugere: êk(o) da mi navik’nem kim’ obr(a)zom’ v napasteh’ suĉe iz’bêgati zla PsFr 116c τίνα τρόπον ἐν περιστάσεσιν ὄντες περιφεύγειν τα πονηρά CommPs…
izb;gnuti, -b;gnu, -b;gnewi pf. M; Br; Rit; CPar Pet Oxf izbjeći, pobjeći od čega, pobjeći iz čega; avoid, escape from something, escape out of something, evade; — ἐκφεύγειν, ἐξέρχεσται; effugere, aufugere, fugere, evadere, (fugari, effugari): okancemь po stênê v košnici nizvišenь b(i)hь i t(a)ko izbêgь ot ruku ego MRoč 18c ἐξέφυγον…
izb;xati, – b;xu, – b;xiwi pf. MVat4; Br; CIvan Oxf; FgPeriod Hom izbjeći, pobjeći od/iz čega; avoid, escape, evade; — ἐκφεύγειν, φεύγειν; effugere, evadere: aĉe ti rek’šihь s’lovesь moihь budeši pos’lušati z’dravь sa v’seju d’ružinoju iz’bêžiši ot pogibêli mor’skie … i obeĉa se emu va v’sêhь pos’luš’livь biti aĉe ot…
v. izdba izba v. izdba
izbadati, -a/, -aewi ipf. BrVO N2 izbadati, bosti; stab; — ἀποκεντεῖν; compungere; – semel in coniunctione vrata izbada/qih[ Riblja vrata; Fish gate; — πύλη ἀποκεντούντων; porta compungentium (It.); – una portarum Ierusalem dicta Porta piscium quam aedificaverunt filii Asnaa, cf. Neh 3,3: i budetь v d(ь)nь onь g(lago)letь g(ospod)ь gl(a)sь…
izbavitel[, –a m. abbrev. iz>bvitel[, iz♣bvitl[, izba♣vtl[, iz♣bvtl[ M; Br; Ps; Rit; CPar Ivan Oxf; FgKuk izbavitelj, osloboditelj, spasitelj; deliverer, liberator, saviour; — ῥυστής, λυτρωτής; liberator, redemptor, (defensor); sego moisêê egože se otvr’goše … sego b(og)ь kneza i izbavitela pusti rukoju anĵ(e)la êvl’šago se emu v kupinê BrVO 44c λυτρωτήν…
izbavitelno adv. Br abbrev. iz>bvitelno, iz♣bvitlno osloboditeljski, na oslobađajući način; saviourly, in saviourly manner; — liberando: rasmotrite br(a)tie milêiša m(i)l(o)sr’die sp(a)sitela … egda … nêkogda učitel’no a drugda izbavitel’no a nêgda iscêlitelno ljudemь sr(ьd)ca naslaždaše BrVO 190a izb(a)vitel’no Pm 87d iz’b(a)vitel’no N2 90a izbavitelno Vb1 122c izb(a)vit(e)lno Vat5 89b Bar…
izbaviti, -vl/, -viwi pf. abbrev. iz>bviti, iz♣bvti saepe izbaviti, osloboditi, spasiti; deliver, liberate, save; — ῥύειν, λυτροῦσθαι, σώζειν, διασώζειν, ἐξαιρεῖν, ἐλευθεροῦν; liberare, eripere, eruere, redimere, salvare, refl. evadere, refl. vitare, (defendere): izberi tebê muži i idi izbavit’ bratiju tvoju v galilêju BrVO 419b izbaviti Vat5 225a καὶ πορεύου καὶ ῥῦσαι…
izbavlati, -a/, -aewi ipf. abbrev. iz>bvlati M; Br; Ps; RitKlim; CPar; FgLab1; RegBen izbavljati, oslobađati, spašavati; deliver, libarate, save; — ῥύεσθαι, λυτροῦσθαι, διασώζειν; liberare, eripere, eruere, redimere, (defendere): vêst’ bo b(og)ь pr(a)v(e)dnie ot napasti izb(a)vlati a nepr(a)v(e)dnie nabdêti v d(ь)n’ sudni mučiti BrVb1 182d N2 147a izbavlati VO 289d…
izbavlenie, -i; n. abbrev. iz>bvlenie, iz♣bvlnie M; Br; Ps; Rit; CPar Ivan Pet Bč Ac; FgMih Apost Nov izbavljenje, oslobođenje, spasenje; deliverance, liberation, salvation; — λύτρωσις, ἀπολύτρωσις, (λύτρον); redemptio, liberatio, evasio, (restauratio, reparatio): otь g(ospod)a m(i)l(o)stь i mnogo ot nêgo izbavlênie PsLob 84r izbavlenie BrAc 31c RitKlim 82v, 115v CPar…
izbavlevati, -vl//, -vl/ewi ipf. CPar izbavljati, oslobađati, spašavati; deliver, libarate, save; — λυτροῦσθαι; redimere: bl(agoslo)vi d(uš)e moê g(ospod)a i ne zabudi vsêh’ v’zdan’i ego … ki izbavljuet’ ot’ istlêniê život’ tvoi CPar 88v τὸν λυτρούμενον ἐκ φθορᾶς τὴν ζωήν σου qui redimit de interitu vitam tuam Ps 102,4 ║ izbavlajuĉago…
izbi;ti, -;/, -;ewi ipf. M; Br; PsLob Par ubijati, uništavati; kill, destroy; — ἀποκτείνειν, πορθεῖν; occidere, interficere, expugnare: najutriê izbiêhь vse grêšnie z(e)mlê da potrêblju ot’ grada g(ospod)na vse tvorêĉee bezakonie PsLob 65v CPar 87 iz’biêhь PsPar 58v BrAc 23c ἀπέκτεννον πάντας τοὺς ἁμαρτωλοὺς τῆς γῆς interficiebam omnes peccatores…
izbirati, -a/, -aewi ipf. etiam zbirati M; Br; FgApost izabirati, probirati; choose, select; — ἐκλέγειν, προκρίνειν; eligere, legere: g(lago)laše že i k zvanim’ pritču vnimae kako prêd’sêdaniê izbirahu MVat4 147a Roč 121c Lab 127b zbirahu Nov 148b ἐπέχων πῶς τὰς πρωτοκλισίας ἐξελέγοντο intendens quomodo primos accubitus eligerent L 14,7; vsemogi…
izbit[y’stvo, -a n. MNov; Br; RitSegn obilje, preobilje; abundance, overabundance; — affluentia: hoeniê nihь anĵelskoju siloju ogradi da vsagda dovolno imuĉe izbitačastvo va vsak(o)m dêle blaze tebê ugodna tvorêĉe i slaveĉe o(t)ca i s(i)na i duha s(ve)tago RitSegn 48v izbit’častvo MNov 110d; nikoliže bez’ usiliê možetь biti da edinь každo…
izbit[y’stvovati, -vu/, -vuewi ipf. M; Br; PsFr(Comm) obilovati; abound, be plentiful; — περισσεύειν, πλεονάζειν; abundare: b(og)ь že upvaniê da isplьnit’ vi vsьkoe radosti i mira vь vêrê izbit’čs’tvovati vam’ upvaniem’ i siloju d(u)ha s(ve)ta MVat4 2b izbitačastvovati Lab 2b da iz’bitačьstvuete Nov 3b da izbitačastvuete Roč 2a BrBar 82d…
izbit[k[, –a m. M; Br; Ps; CPar; RegBen višak, preobilje; surplus, overabundance; — περίσσευμα, περισσεία; abundantia: v ninešnee vrême vašь izbitьk’ onêh’ nedostan’ku da i onêh’ izbitьk’ budet’ sravnanie BrVO 120a τὸ ὑμῶν περίσσευμα εἰς τὸ ἐκείνων ὑστέρημα ἵνα καὶ τὸ ἐκείνων περίσσευμα γένηται εἰς τὸ ὑμῶν ὑστέρημα vestra abundantia…
izbiti1, -bi/, -biewi pf. etiam zbiti M; Br; Ps; CPet Oxf Ac Grš; FgNic; Amul ubiti, pobiti, uništiti; kill, slaughter, destroy; — ἀποκτείνειν, φονεύειν, ἀναιρεῖν, πατάσσειν, καταγνύναι, τυμπανίζειν, (σφάζειν); occidere, interficere, interfectionem facere, caedere, percutere, conterere, rumpere: razdr…šeni biše četiri anĵ(e)li ugotovani na godinu i d(ь)nь i m…secь i l…to…
izbiti2, -budu, -budewi pf. etiam zbiti M; Br; Ps; COxf Tk Žg; FgNov Th biti obilan, biti veći, biti u izobilju; be abundant, be greater, be in abundance; — περισσεύειν; abundare: êko aĉe ne izbudet’ pravda vaša pače knižnik’ i parisêi ne vnidete v c(êsa)rstvo n(e)b(e)skoe MVat4 138b BrVO 332b…
izbivanie, -i; n. Br izobilje, obilje; plenitude, abundance; — abundantia: ne možet’ bo bez’ usileniê biti da ot izbivaniê i ot raskoši k gladu i žeždi kь zdržaniju i k’ križu prišlo se bi BrN2 435c Vat6 124d ot iz’bivaniê Lab 67d de abundantia. Exh. Cf. izbit[k[, izbit[y’stvo, izobilie, obilie,…
izbivati1, -a/, -aewi ipf. PsFr ubijati, uništavati; kill, destroy; — ἀποκτείνειν; interficere: najutriê iz’bivah’ vse gr(ê)šnie z(eml)e PsFr 84a ἀπέκτεννον πάντας τοὺς ἁμαρτωλοὺς τῆς γῆς interficiebam omnes peccatores terrae Ps 100,8 ║ izbiêhь Lob 65v CPar 87r iz’biêhь PsPar 58v BrAc 23c. – Exh. Cf. izbi;ti, moriti, ubivati, ubi;ti,…
izbivati2, -a/, -aewi ipf. etiam zbivati M; Br obilovati; abound, be plentiful; — περισσεύειν; abundare: koliko naeminiki est’ u o(t)ca moego i vsêm’ izbivaet’ hlêba MVat4 43d Nov 45c Roč 36d Lab 44b περισσεύονται ἄρτων abundant panibus L 15,17; sim. BrVO 175d Pm 84a Vat5 85d Bar 175b…
izbluditi, -xdu, -diwi pf. BrVat5 zalutati, zastraniti, zabludjeti; stray, go astray; — exerrare; – fig.: i dastь imь zak(o)nь da ne zabili bi zap(o)v(ê)di g(ospod)ne i da ne izbludili bi mislmi videĉe podob’stviê zlata i srebra BrVat5 227a ἵνα μὴ ἀποπλανηθῶσιν ταῖς διανοίαις ut non exerrarent mentibus 2Mach 2,2 ║…
izbl/vati, izbl//, izbl/ewi pf. etiam zbl/vati Br; PsFr(Comm); Amul povratiti, izbljuvati, izrigati; vomit, throw up, puke; — ἐμεῖν; evomere, (exspuere): tako êko ubumaren’ esi i ni tepl’ ni studen’ izbljuvati te imam’ ot ust’ moih’ BrVO 267c Vb1 176a Pm 126b iz’bljuvati N2 134a μέλλω σε ἐμέσαι ἐκ τοῦ στόματός…
izbl/vavati, -a/, -aewi ipf. BrVat5 povraćati, bljuvati, rigati; vomit, barf, puke; — ἐμεῖν; evomere: êk(o) obomarenь esi i ni studenь ni tepalь vzačnu te iz’bljuvavati iz ustь moihь BrVat5 126c μέλλω σε ἐμέσαι ἐκ τοῦ στόματός μου incipiam te evomere ex ore meo Ap 3,16 ║ izbljuvati te imam’ VO…
izboriqe, -a n. BrN2 izbor iz djela; selected works; — excerpta operum, (tractatus): mol’stire muži i ženь čistihь s<ь s>voimi prepožiti naredi i bil’bioteki knigi i iz’boriĉa svoê i drugihь s(vê)tihь cr(ь)k(ь)vь napl’ni i ostavi BrN2 372a monasteria … plena Ecclesiae dimisit una cum bibliotheca et libris tractatus vel suos…
izboritel[, -a m. BrVat6 borac; fighter; — athleta: simi izboriteli b(o)ž(i)mi izbrano ispravlaet se drugo na deste čislo BrVat5 195d huic athletae Dei electo concordat duodenus apostolorum numerus ║ vzborit(e)li BrN2 498a vzboriteli Lab 148b v’zborit(e)l’nimi Vat19 365d. – Exh. Cf. vzboritel[, boritel[, bor[c[ ø
izboweq[ adj. poss. etiam izbowej[ BrVat5 Vb1 Išbošetov, Išbaalov; Ishboseth’s, of Ishboseth, Eshbaal’s, of Eshbaal; — (τοῦ) Μεμφιβοσθέ; Isboseth (gen.); – ad Isboseth (v. izbowet[) pertinens: on že gnêvanь velmi skozi s(love)sa izbošeĉa <reče> pas’ê glava azь esmь BrVat5 158b izbošeĵa Vb1 204a περὶ τοῦ λόγου Μεμφιβοσθε propter verba…
v. izbowet[ izboset[ v. izbowet[
izbowet[, izboset[, -a m., nom. propr. Br Išbošet, Išbaal; Ishboseth, Eshbaal; — Ιεβοσθέ, Μεμφιβοσθέ; Isboseth; – unus e filiis regis Saul, rex Israel: ·ïk· (=40) lêt’ bê izbošet’ s(i)nь saulovь’ egda c(êsa)rstvovati poče vr’hu iz(drai)lь BrVO 318c Vb1 203a iz’bošet’ N2 174b izbosetь Vat5 157c Ιεβοσθε υἱὸς Σαουλ Isboseth filius…
izbowetov[ adj. poss. BrN2 Išbošetov, Išbaalov; Ishboseth’s, of Ishboseth, Eshbaal’s, of Eshbaal; — (τοῦ) Μεμφιβοσθέ; Isboseth (gen.); – ad Isboseth (v. izbowet[) pertinens: on’ že gnêvomь veliemь skozê s(love)sa iz’bošetova r(e)če BrN2 175a περὶ τοῦ λόγου Μεμφιβοσθε propter verba Isboseth 2Rg 3,8 ║ skozi s(love)sa izbošeĉa BrVat5 158b skozê…
izbosti, izbodu, izbodewi pf. BrVat5; Ps; CPar izbosti, izbosti nasmrt; stab repeatedly, stab to death; — κερατίζειν, ἀποκτείνειν ἐν ῥομφαίᾳ; compungere, cornu ventilare, gladio interficere: ot tebê vragi n(a)še izbodemь rogomь i o imeni tvoemь uničižimь vse vstajuĉee na ni PsLob 28v Fr 40b iz’bodem’ Par 28v iz’bodemo CPar 40v…
izbranik[, -a m. BrVb4; PsFr(comm) izabranik; elect, chosen one; — (ὁ) ἐκλεκτός; electus: h(rьsto)vi izbr(a)nici sut’ ap(usto)li êko izbr(a)ni b(ogo)mь PsFr 16c οἱ τοῦ Χριστοῦ ἐκλεκτοί εἰσὶ δὲ οἱ ἀπόστολοι CommPs 17,27; pogubi oči i prietь razum’ da v edino tožde vrême progonêniê slepost’ ijudêiska otstupila bi i zovuĉiê b(o)žiê…
izbuditi, izbuxdu, izbudiwi pf. BrVb1 probuditi; wake (up); — excitare: rêše ložničarem’ vnidête i izbudête i BrVb1 255b intrate et excitate illum Jdt 14,12 ║ zbudête VO 398b vzbudite Vat5 214c vzbudite N2 233c. – Exh. Cf. vzbuditi, probuditi, v’zdvignuti A
izbuxdenie, -i; n. Br buđenje; awakening, waking up; — excitatio: prêdь všьstiemь ložnice strp’ĉuĉe izbuždeniê radi smuĉenie hitrostiju mišlahu da ne ot vzbudeĉihь na ot kl’čeĉihь oloperanь vzbudil se bi BrVO 398b izbueniê radi Vb1 255b iz’bueniê radi N2 233c perstrepentes excitandi gratia Jdt 14,9 ║ skozi vzbuĵenie Vat5 214c….
ixde, ;xde, exde pron. dem. etiam ixe, ;xe, exe; post praepositiones formis huius pronominis consonans n- praefigitur M; BrVO; CPar upravo on, baš taj, isti; the very same; — idem: žrtvi t(e)bê g(ospod)i hv(a)leniê prinosimь priležno m(o)leĉe da imižde za n(a)sь anĵ(e)lsku hodatajuĉu pomoĉiju ugodno da primeši i v sp(a)s(e)nie…
ixdeqi, ixdegu, ixdexewi pf. MVat4; Br spaliti, uništiti vatrom; burn down, raze by fire; — τεφροῦν; in cinerem redigere, (interficere): muži te nasočivšee na sedraha misaha i abdenagosa iždeže plamen’ ognьni MVat4 108a interfecit flamma ignis Dn 3,22 ║ požьže BrVO 441a ubi MNov 106c Roč 92c; gradь sodomski i…
ixdekona adv. PsFr(Comm) oduvijek, od početka; since the beginning; — ἐξ ἀρχῆς; ab initio: i tomu bo k(a)m(e)niemь prêĉ(a)hu da se êvit’ kol(i)ko nev’zbl(a)godêtie im(ê)še rod’ židov’ski iždekona PsFr 94b ἐξ ἀρχῆς CommPs 105,16. Exh. Cf. iskoni, ispr[va M
ixdexe adv. loci BrVO Vb1 gdje; where; — ὅπου; ubi: grêhь ihь i bezakonie ihь ne vspomenu k tomu a iždeže proĉenie sim’ k tomu nêstь prošeniê o grêsê BrVO 246b Vb1 162a ὅπου δὲ ubi autem Hb 10,18. – Exh. Cf. id;xe, k’d;, /duxe S M(sub ixde)
ixdexenie, –i; n. BrVO Vb1 spaljivanje; burning to ashes; — crematio; – spec. (žrtva) paljenica; burnt offering; — ὁλοκαύτωμα; holocautoma: žr(ь)tvi i prinošeniju ne vshotê têlo že svr’ši mi vse iždeženi i o grêsê ne bl(a)govoli BrVO 246a ὁλοκαυτώματα καὶ περὶ ἁμαρτίας holocautomata pro peccato Hb 10,6 ║ olokavtomata Vat5…
ixditi, ixdivu, ixdivewi pf. etiam ixi-, izxi- M; BrVO N2; CPet Bč potrošiti; spend; — προσδαπανᾶν; erogare, (supererogare): čto aĉe k tomu veĉe iždiveši az’ egda vьzvraĉu se vzdam’ tebê MVat4 143d Nov 141a Roč 119a Lab 120c ὅ τι ἂν προσδαπανήσῃς quodcumque supererogaveris L 10,35; rasipno potrošiti, protratiti, spiskati;…
ixdizati, –a/, –aewi ipf. tantum izxi- MLab; BrBar spaljivati; burn down; — κατακαίειν; comburere, cremare: snide oganь božstveni ne izžizae na prosvêĉae BrBar 242c non comburens ║ ne sьžizae VO 309a Vb1 195c ne sažizae Vat5 147c ne sьžgae Pm 140d ne sažgae N2 159a; têhь t(êle)sa iz’žizajut se vanê…
ixe1, ;xe, exe pron. post praepositiones formis huius pronominis consonans n- praefigitur saepissime Pronomen relativum: pronomen proprie relativum koji; who, which, that; — ὅς, ὅστις, ὁ, ὅσπερ, ὁ c. ptc., ὅσπερ ἐάν; qui, (idem, is): in enuntiationibus attributivis: eda ti boli esi o(t)ca našego avraama iže umrê FgKuk 1b MVat4…
v. ixde ixe2 v. ixde
izganati, -a/, -aewi ipf. PsFr(Comm) izgoniti, istjerivati; expell, drive out; — διώκειν; expellere: el(i)ko z(a)k(o)nu b(o)žiju ne povinuše se sut’ žid(o)ve i v’nuci ihь vsudu iz’ganaemi PsFr 34d εἰσὶ δὲ οἱ Ἰουδαῖοι καὶ τὰ τούτων ἔγγονα πανταχοῦ διωκόμενα CommPs 36,28. – Exh. Cf. otganati, proganati, progoniti, goniti, t;rati S(izganAti)=M A(1….
izgarati (se), -a/ (se), -aewi (se) ipf. Br; COxf Žg izgarati, sagorijevati do kraja, dogorijevati; burn out, burn up, burn down; — κατακαίεσθαι; conburi, ardere: vidê êko kupina gorêše nь ne iz’garaše reče že moisêi idu i viju … počto ne izgaraet’ kupina BrVO 192d iz’garaše … iz’garaetь N2 92a…
ixgati, –a/, –aewi pf. Br spaliti; burn down; — κατακαίειν; exurere: sabra se voin’stvie i vzidoše v goru sionь i vidêše svêĉenie zapustêlo i oltarь poskvrnenь i vrata izažgana BrVO 417d Vat5 224b N2 243c τὰς θύρας κατακεκαυμένας portas exustas 1Mach 4,38. – Exh. Cf. ixdeqi, poxeqi, s’xeqi, zaxeqi …
izgib;l[, -i f. etiam zgi- RegBen propast, pogibelj; perdition, peril; — destructio, perditio, periculum: niedinь ne smiĵь drugu doma praviti ča bude vani molst(i)ra vidilь i slišalь ere ot togo velika izgibelь naž’aĵaet se RegBen 47b quia plurima destructio est; a oni ki pod nima su se k’ opatu se…
izgibati, -a/, -aewi et -bl/, -blewi ipf. Br; PsFr(Comm); CIvan iščezavati, nestajati; vanish, disappear; — ἀφανὴς γίνεσθαι; perire: êko bo br(ь)nie grad’noe v s’tagnah’ peromo istes’k’nuv’ izgib’let t(a)kožde že i židove pogib’ljut’ PsFr 17c ὥστερ γὰρ πηλός … πατούμενος ἀφανὴς γίνεται CommPs 17,43; iz’gibajutь pogibeli ustajutь i potrêbna vzvêĉajutь si…
izgibnuti, -nu, -newi pf. etiam izginuti, zgi- M; Br; CIvan Pet iščeznuti, nestati; vanish, disappear; —— ἀπόλλυσθαι; perire, perdi: êko s(i)nь moi sa mr’tv’ bê i ožive izgibl’ bê i obrête se MVat4 43d ὁ υἱός μου … ἦν ἀπολωλώς filius meus … perierat L 15,24 ║ pogibal’ bê Lab…
v. izgibnuti izginuti v. izgibnuti
izglagolanie, -i; n. Br izgovorenje, izricanje; uttering, pronouncing; — eloquium, (eloqui): raduim se ubo da k’ iz’gl(agol)aniju tolikie m(i)l(o)sti s(ve)tbi nêsmo t’k’meni BrVb1 44d N2 35d izgl(agol)aniju Vat5 34d Pm 36b ad eloquendum tantae misericordiae sacramentum ║ gl(agol)aniju BrVO 60b; ukrašena v(ê)roju katarina sud’ju makšenciê ne strašiti se zak(o)nь b(o)žstveni…
izglagolati, -gol/, -golewi pf. Br izgovoriti, izreći; utter, say; — dicere: zane koliko ljubo moglo se bi č(lovêč)skimi s(love)si iz’gl(agola)ti ne dovlêetь k hv(a)lê n(e)b(e)scêi BrN2 469d Vat6 157c Lab 109c se … izg(lago)lati Vat19 337c Pm 252d quicquid humanis dici potest verbis. Exh. Cf. izgovoriti, izreqi, skazati, reqi SMA
izgledati, -a/, -aewi ipf. et pf. MVat4 Lab; Br temeljito pogledati, temeljito gledati, razgleda(va)ti; examine, inspect, look about; — περιβλέπεσθαι; circumspectare, prospicere: egda vnide i(su)sь v’ er(u)s(o)l(i)m’ smete se v’sь grad’ gl(agol)e kto sa est’ i vnide v cr(ê)k(ь)v’ i izgleda vse MVat4 31d Lab 31a/b περιβλεψάμενος πάντα circumspectis omnibus…
izgnesti, izgnetu, izgnetewi pf. M; Br izgnječiti, istiještiti; press (out); — πατεῖν; calcare: počto ubo čr’vleno est’ odênie tvoe i rizi tvoe êko gnetuĉih’ v točilê točilo izgnet’ sam’ i ot êzik’ nêst’ muž’ sь mnoju MVat4 82c Lab 73b iz’gnetь Nov 83b Roč 71b (πλήρης καταπεπατημένης) torcular calcavi solus…
izgnilstvo, -a n. BrVO gnjilež, trulež; putridity, rot; — σαπρία; putredo: izidetь iz’gnil’stvo ego izidet’ smradь ego vzveličilь est dêla svoê BrVO 452d ἀναβήσεται ἡ σαπρία αὐτοῦ ascendet putredo eius Jl 2,20. – Exh. Cf. gnilost[, grubost[2 S(izgnil[stvo)=M
v. ijin[ ixin[ v. ijin[
v. ixditi ixiti v. ixditi
v. isop[ ixop[ v. isop[
izv;qati, -a/, -aewi ipf. PsFr (Comm) potvrđivati, ovjerovljivati; confirm, attest; — βεβαιοῦν, πληροφορεῖν; confirmare, attestari: se h(rьst)ь vapiet’ ot l(i)ca adam’la izvêĉae vč(lovê)čenie PsFr 101c ταῦτα ὁ χριστὸς βοᾷ ἐκ προσώπου τοῦ Ἀδὰμ βεβαιῶν τὴν ἐνανθρώπησιν CommPs 108,26; êk(o) o(tь)cь s(i)nu iz’vêĉae vč(lovê)čenie PsFr 51c ὁ πατὴρ τῷ υἱῷ βεβαιῶν…
izv;qenie, -; n. etiam zv- M; Br; FgHom izricanje, naviještanje, proglašavanje; utterance, announcement, proclamation; — (ἐκφερεῖν); (proferre, annuntiare), pronuntio, annuntio, proclamatio: ne gr’do nêčto gl(agol)i ni sr(ьd)ce tvoe budi hr’lo na izvêĉenie slovese prêd’ b(ogo)mь BrVO 364b καρδία σου μὴ ταχυνάτω τοῦ ἐξενέγκαι λόγον πρὸ προσώπου τοῦ θεοῦ neque cor…
izv;d;ti, izv;m[, izv;si ipf. et pf. etiam zv- Br; CIvan Pet Oxf Bč Žg pouzdano znati, pouzdano saznati; know reliably; — γινώσκειν, (ἀκούειν, μανθάνειν); scire, praescire, noscere, intelligere, addiscere, experire: t’ bo iz’vêst’ taina sr(ьd)cu PsFr 41b γινώσκει novit Ps 43,22 ║ svestь Par 29r s’vês’t’ Par 29r svêstь BrAc…
izv;siti, izv;wu, izv;siwi pf. Br izvjesiti, objesiti van; hang (out of), suspend; — suspendere alqd ex alqa re: damas’ka grada prepožitь … êti me hotê i br(a)tiju po stênê izvišenь bihь v košnici i t(a)ko iz’bêgь ot ruki ego BrN2 442c Bar 365d Vat6 132b izvêšen’ bihь Vb4 2d iz’višen’…
v. izvkanie izv;skaniem[ in BrVO 404d v. iz;vkanie
izv;st[n[, -i adj. BrVO N2; PsFr(Comm) čvrst, postojan, potvrđen; firm, steadfast, confirmed; — βέβαιος; certus, firmus: têmže pьče br(a)tiê potьĉête izvêsto v’zvanie vaše i izbranie tvoreĉe BrVO 289a Vb1 182b σπουδάσατε βεβαίαν ὑμῶν τὴν κλῆσιν … ποιεῖσθαι satagite ut … certam vestram vocationem … faciatis 2P 1,10 ║ izvêst’no N2…
izv;st[1, -i f. Br uvjerenost, osvjedočenost, sigurnost; conviction, assurance, certainty; — argumentum, persuasio, certitudo: est’ bo vera upavajuĉimь suĉast’vo rêči iz’vêstь rêsnê neuprav’leno êvit’ se êko vera u nihь rêči iz’vê<s>tь estь eže êviti <se> ne mogutь BrN2 392b om. … izvê<s>tь Vat6 82d est autem fides … argumentum non…
izv;st[2, -i adj. Br; PsFr (Comm) čvrst, postojan, potvrđen; firm, steadfast, confirmed; — βέβαιος; firmus, certus, confirmatus: nadêžda naša izvêsta o vas aĉe utêšaem se o vašem’ utêšeni i sp(a)seni BrVO 115a ἡ ἐλπὶς ἡμῶν βεβαία ὑπὲρ ὑμῶν spes nostra firma pro vobis 2C 1,7 ║ upvanie … kup’no e(stь)…
izv;stie, -i; n. PsFr(Comm) pouzdana uvjerenost, sigurnost; full assurance, certainty; — ἀκρίβεια; certitudo: g(ospod)ь … sp(a)s(i)t(e)l’ moi ot kogo se uboju … otneli bo h(rьst)ь vs’priêt’ č(lovê)ka straha demun’ska ne boit’ se g(lagole)t’ bo sa k iz’vestiju adam’lju PsFr 26c φωνὴ γὰρ αὕτη πρὸς ἀκρίβειαν τοῦ Ἀδάμ CommPs 26,1. Exh….
izv;stiti, izv;qu, izv;stiwi pf. M; Br; PsFr(Comm) izvijestiti, obavijestiti; report, inform; — indicare: pripade (sc. ivanь) k p(a)pê želêe izvêstiti eže emu êvleno b(ê)še BrVb4 15d i[v]zvêstiti N2 457d cum … cuperet … quod sibi revelatum fuerat indicare ║ iz’vêdêti Lab 94a; – cf. v’zv;stiti, s[kazati, ;viti. potvrditi, ovjeroviti, učvrstiti;…
izv;stn; adv. BrVb1 VO pouzdano, sigurno; reliably, certainly; — (plenissime), certe: nь vь obêtovanii b(o)ži ne usumnê se vêrovati (sc. avraamь) nь pьče v<z>može vêroju vzdae sl(a)vu b(og)u svr’šenê vêrovav’ obêtu b(o)žiju izvêstnê vêdi êko eže koliždo obeĉa b(og)ь silьn’ est’ i stvoriti BrVO 85a izvêst’ne Vb1 72c πληροφορηθεὶς ὅτι…
izv;stno adv. M; PsFr(Comm); CIvan pouzdano, sigurno; reliably, certainly; — ἀκριβῶς, (βέβαιον); (diligenter), certe: reče im’ (sc. irud’) šьdše ispitaite izvêstno o otročetê i egda obreĉete e vьzvêstête mnê da i az’ šьd’ poklonju se emu MVat4 16b Roč 13d Lab 16b Nov 18a ἐξετάσατε ἀκριβῶς περὶ τοῦ παιδίου interrogate…
izv;stovati, -stu/, -stuewi ipf. M; Br; PsFr(Comm) svjedočiti, ovjerovljivati, potvrđivati; witness, attest, confirm; — μαρτυρεῖν, ἀποδεικνύναι, βεβαιοῦν; testificare, approbare, attestari: n(i)ne že kromê zakona pravda b(o)žiê êvi se izvêstuema zakonom’ i pr(oro)ki BrVO 84b δικαιοσύνη θεοῦ … μαρτυρουμένη ὑπὸ τοῦ νόμου iustitia Dei … testificata a lege R 3,21 ║…
izv;stvovati, -vu/, -vuewi ipf. BrVO potvrđivati što istinitim, ovjeravati vjerodostojnost čega; confirm truthfullness of something, verify credibility of something; — asseverare; – tantum refl. – pass. biti (posve) siguran, biti (posve) uvjeren; be absolutely certain, be fully convinced; — πληροφορεῖσθαι; in suo sensu abundare, pro certo habere: kьždo v svoem’…
izv;t[, -a m. M; Br opravdanje, (opravdana) isprika, (opravdani) razlog; justification, (valid) excuse, (justified) cause; — πρόφασις, ἀφορμή; excusatio, purgatio: aĉe ne bim’ prišl’ i gl(agol)al’ im’ grêha ne bi imêli nine že izvêta ne imut’ o grêsê svoem’ MVat4 233a Nov 234d Lab 196b Roč 188b πρόφασιν οὐκ ἔχουσιν…
izv;tr;ti, -u, ewi pf. Br tantum de vino ukiseliti se, ciknuti; turn sour, turn into vinegar; — ξηραίνεσθαι; confundere, acescere, acorem concipere: êko skrušena est’ p’šenica izvêtrêlo est’ vino iznemože olêi BrVat5 234d N2 254d Vat6 210b ὅτι … ἐξηράνθη οἶνος quoniam … confusum est vinum Jl 1,10 ║ i…
izv;vati, -a/, -aewi ipf. BrVO vijati žito, čistiti žito od pljeve; winnow, separate wheat from chaff; — λικμᾶν; ventilare: se onь izvêvaetь eč’menь na gumnê v siju noĉь BrVO 465a ἰδοὺ αὐτὸς λικμᾷ τὸν ἅλωνα τῶν κριθῶν ταύτῃ τῇ νυκτί Booz iste … hac nocte aream hordei ventilat Ru 3,2….
izv’n; adv. loci tantum zv- M vani; outdoors; — foris: stoeĉe znutri pojut’ b(e)rši ki sut pisani … a dva otgovarata zvьni b(e)rš(ь) sl(a)va hvala a znutri gl(agol)jut’ b(e)rš(ь) emuže otroč’ska čest’ MVat4 72b zvani Roč 60c Lab 65a. – Exh. Cf. izv’na, izv[n[, v[n[, v’n;, v’n;udu A(1. izvańe, ìzvȃni)
izv’n[n[, -i adj. etiam zv- Br; CPet izvanjski, vanjski; external; — exter: se ·ïb· (=2) l(ь)va iz’van’ne pus’tine k(a)ko leteĉa stekos’ta se v’kupь BrN2 365c zvan’ne Bar 521c ex interioris eremi; se ubo stvori g(ospod)ь zvannima očima t(ê)l(e)snima eže pred nima nastoêše vnutri va očiju srdačniju BrBar 212a zvan’nima Vat5…
izv’na adv. et praep. etiam zv- BrN2; CIvan Bč adv. loci vani; outdoors, outside; — foris: g(ospo)d(i)ne poš’li ogan’ okol’ grada sego … tudie pride oblak’ og’nenь i ostupi vasь grad’ okol’ z’vana poli zid’ CBč 40v πᾶσαν τὴν πόλιν ὡς τεῖχος; – fig.: eže ezikь zvana zvanit’ vnutrê že…
izv[n[ adv. et praep. etiam zv- M; Br; Rit; CPar Bč Ac Tk adv. loci: vani, izvan; outdoors, outside (of); — ἔξωθεν; foris, extrinsecus, forinsecus, exterius, extra, in foro: izvanь ubi mečь i domaĉa semrtь podobna estь BrVO 231d N2 112c Vat5 109a ἔξωθεν ἠτέκνωσέν με μάχαιρα foris interfecit gladius…
v. zva izva v. ;zva
izva;ti, -;/, -;ewi pf. BrVO isklesati, izrezbariti; carve, chisel; — γλύφειν; sculpere; – tantum ptc. adj. izva;n[ isklesan, izrezbaren; carved; — γλυπτός; sculptilis: vse izvaênie ee skrušetь i vse nab’di mazdi ee zapaletь ognem’ i vse kumire ee položu va iĉeznovenie BrVO 449b πάντα τὰ γλυπτὰ αὐτῆς κατακόψουσιν omnia sculptilia…
izval;ti, -l;/, -l;ewi ipf. FgGrš htjeti, željeti, izabirati; will, want, desire, choose; — velle, eligere; – izval;ti s[ kim[ pristajati, odobravati; consent to, approve of; — συνευδοκεῖν; consentire: savьlь[lь] že bê izvalê[e]ë sь nimi ubiti i FgGrš 3v Σαῦλος δὲ ἦν συνευδοκῶν A 8,1 Saulus … erat consentiens A 7,59; –…
izvariti, -ru, -riwi pf. BrVat5 Bar iskuhati, kuhanjem ukloniti; boil off; — excoquere: obraĉu r(u)ku moju k t(e)be izvaru k č(i)stu trosku tvoju BrBar 78b Vat5 4b iz’vaču (sic!) N2 4d (πυρώσω σε εἰς καθαρόν τοὺς δὲ ἀπειθοῦντας ἀπολέσω) excoquam … scoriam tuam Is 1,25 ║ vivaru VO 10a Vb1…
izvaxdati, -a/, -aewi ipf. BrVO poticati, pobuđivati, izazivati; incite, instigate, provoke; — provocare: nêstь sie sl(o)vo eže m(i)l(o)stinju izvaêetь na pače eže gnêvь vzbuditь i êrostь važьžetь BrVO 392b N2 230a Vb1 251a izviêetь (sic!) Vat5 211c qui misericordiam provocet Jdt 8,12. Exh. Cf. vzbuxdati, vzbuxdevati, pouqati ø
izvedenie, -i; n. BrVO N2 izvođenje, odvođenje; leading out, taking away; — deductio: smêrit se tu po dnehь mladên’stva ee i po dnehь izvedeniê ee ot zemle ejuptskie BrVO 446b N2 254c κατὰ τὰς ἡμέρας ἀναβάσεως αὐτῆς ἐκ γῆς Αἰγύπτου Os 2,17 iuxta dies ascensionis suae de terra Aegypti Os…
izvenuti, -nu, -newi pf. BrVat5 uvenuti, usahnuti; wilt, wither away; — emarcescere; – fig.: buĵi b(i)še knezi tanafeosovi i izvenuše knezi matêosovi prehiniše ejuptь BrBar 95d Vat5 16c (ὑψώθησαν οἱ ἄρχοντες Μέμφεως) emarcuerunt principes Mempheos Is 19,13. Exh. Cf. is’hnuti, uvenuti, s[s’hnuti, us’hnuti ø
izvesti1, izvedu, izvedewi pf. M; Br; PsLob Fr(Comm); Rit; CPar Ivan Pet Oxf Bč Tk Žg Grš Fat; FgGrš Th; RegBen izvesti (vodeći); lead out, guide out, bring out, take out; — ἐξάγειν, ἄγειν, ἀνάγειν, ὁδηγεῖν, ἐκφέρειν, ἀναφέρειν, ἀποφέρειν, ἐκβάλλειν; educere, deducere, ducere, producere, ascendere facere, tollere, eicere, provocare, reportare:…
izvesti2, izvezu, izvezewi pf. M izvesti (vozilo, lađu), otpremiti; steer out (vehicle, vessel); — κατάγειν; subducere, extrahere: i iz’vezše korabla na z(e)mlju ostavlьše vsa vslêd’ ego idoše MVat4 137c iz’vez’še Roč 114a izvezše Nov 135a καταγαγόντες τὰ πλοῖα subductis … navibus L 5,11 ║ izvlêkše Lab 114d. – Exh. Cf….
v. izvaxdati izvi;et[ in Vat5 211c v. izvaxdati
izvid;ti, izvixdu, izvidiwi pf. etiam zv-; nonnumquam izvid;ti et izv;d;ti communtantur Br; CIvan Oxf Žg temeljito pogledati, razgledati; examine thoroughly, observe, survey; — conspicere, cernere, videre, praevidere: t(a)koe i a(zь) s’ b(la)ž(e)nie m(a)rie magdaleni videniem’ b(i)hь i vsa mêsta iz’vidihь i izvidiv’ši e p(a)m(e)ti priporučihь CIvan 118v izvedehь … om….
izvinuti, -nu, -newi pf. BrVO N2 pomilovati, osloboditi krivnje; pardon, acquit; — ἀθωοῦν; excusare, expurgare: všad’i k ženê mužatê ne bez’ mukь zalihь budetь tьkožde ne izvinet’ se vsakь prikasaei se ei BrN2 193c BrVO 356c οὐκ ἀθῳωθήσεται non erit mundus Pr 6,29. – Exh. S(izvinOti)=M A(2. izvinuti)
izvirati, -a/, -aewi ipf. MNov; BrVO N2; CPar persaepe de aqua liquidisque izvirati; spring forth, well up; — προέρχεσθαι; manare, emanare, erumpere: pustin’nago mêsta v stranu ide eže pod lokvoju vzivaet se … idêže studeni i prês(vê)tli vodi izvirajutь Vat6 100c N2 411d Vat19 283b Pm 206a frigidas atque perspicuas…
izvisiti, izviwu, izvisiwi pf. BrVat6 uzvisiti, uznijeti; exalt, elevate; — exaltare, excellere: gospoĵe moê … ti esi više likov’ anĵ(e)lskihь izdvižena ti esi n(a) n(e)b(e)sa n(e)b(e)sь iz’višena BrVat6 77b tu es … exaltata ║ esi … v’znesena N2 388a Lab 11a; juže bo izvisuĉiê (sic!) se m(ilo)stь pače anĵ(e)lь izd’vižetь…
izvisoka adv. Br svisoka, odozgor; from above; — ex alto: na pače n(e)b(e)sk(a)go og’na teplotoju vьžžena z(e)mlskie sl(a)vi suetu izvisoka otvr’že t(ê)lesnie skr’ni pod’strêkaniê v’s(a)čskimi pos’tidi BrN2 466b Vat6 153d Vat19 334b Bar 399c ex alto contemnit. – Exh. Cf. svr[ha, sgora ø
izviti, izvi/, izviewi pf. etiam zviti BrVO Vat5; CPet izviti, razviti, razmotati; writhe, unwind, unfold; — evolvere; – de arboribus: sliša to solomun’ o tom drêvê kako krasno bê izvito drêvo to CPet 218v; kada pr(i)nesoše drêvo kadê mišlahu položiti i … prihodêĉe v dom’ b(o)ži na poklonenie zane…
izvitie, -i; n. CPet; FgLign razvijenost; development; — incrementum, auctus: razumê to solomun’ idê v murь i vidê krasotu drêva togo čudi se izvit’ju ego zapovêda poseĉi e CPet 218v izvitiju FgLign 1b. Exh. Cf. vitie SM
izvl;qi, izvl;ku, izvl;yewi pf. ptc. praet. -vl[k- et -vl;k- M, Br; Ps; CPar Oxf Žg; Amul izvući, odvući; pull out, drag out; — ἐξέλκειν, σπᾶν, ἀποσπᾶν, ἑλκύειν, κατάγειν, ἐκφέρειν; extrahere, detrahere, eximere, educere, subtrahere, subducere, evaginare, arripere: vlêz že simun’ petr’ izvlêče mrêžju na z(e)mlju plьnu velikih’ ribь ·ïr· i…
izvlayiti, -yu, -yiwi ipf. Br; COxf izvlačiti, odvlačiti; pull out, drag away; — ἐξέλκεσθαι; trahere, abstrahere: egda izvlačahu emu žile s(vê)tlimь glasomь vapiêše av’difakšь sinь ee vek’ši sl(a)va tebi g(ospod)i is(u)h(rьst)e BrN2 395d Vat6 85d iz’vlačahu Lab 19c dum attrahentur nervis; i pride an’ĵ(e)l’ temelih’ i imiše v ruku svoeju…
izvod[, -a m. Br postanje, podrijetlo; origin; — tradux, origo: ne imat’ si (sc. isusь) izvoda ot adama plьt’ tьkmo priêt’ ot adama grêha ne priêt’ BrVO 79c Vb1 62a Vat5 48c iz’voda N2 49a non habet iste traducem de Adam. Exh. Cf. est’stvo, zayelo, poyet[k[ MA
izvoditi, izvoxd/, izvodiwi ipf. M; Br; Ps; CPar Ivan Lab; FgTrans izvoditi, odvoditi; bring out, take out; — ἐξάγειν, ἄγειν ἔξω, αἴρειν, ἐκβάλλειν; deducere, educere, producere, adducere foras, obicere: izide že paki pilat’ vьnь i gl(agol)a imь se izvoždju i vam’ vьn’ MVat4 91c, 220b Roč 78d Lab 82c izvoĵju…
izvodnica, -e f. Amul Odvoditeljica (duša); Embroiderer of souls; — Ψυχσπάστρια; Psychspastria: – unum de quindecim nominibus ad mythologicam Gelo attributis: ea quae psychas hominum suaviloquis et blandiloquentulis verbis de recta via abducit: r(e)če arh(a)nĵ(e)lь mihovilь hoĉu te uprositi da mi povêši ime i čislo rod tvoemu d’êvle … i…
izvodstvo, -a n. M; BrVO izvođenje van; leading out; — ἔκβασις; proventus; – fig. izbavljenje; deliverance; — liberatio: vêr’n’ že est’ b(og)ь iže ne ostavit’ vasь napastovati se pače togo neže možete na stvorit’ s’ napastiju izvod’stvo êkože moĉi vamь tr’pêti MVat4 141b Nov 138b iz’vodstvo Roč 116d Lab 118a…
izvolenie, -i; n. M; Br; PsFr(Comm); RitKlim; CPet Bč volja, želja, odabir, odluka; will, wish, choice, decision; — πρόθεσις, ἐκλογή; propositum, electio, desiderium: da po izbraniju izvolenie b(o)žie prêbudet’ ne ot dêl’ nь ot prizivajuĉago BrVO 88d ἡ κατ’ ἐκλογὴν πρόθεσις τοῦ θεοῦ secundum electionem propositum Dei R 9,11; da…
izvolenik[, -a m. Br izabranik; elect, chosen one; — electus: stroitel bo našь g(ospod)ь i izbavitel’ imat’ vistinu vinogradь eže est’ vsa vistinu cr’ki êže ot avela pravd’nago daže i do poslêd’nago izvolenika iže v konci mira sego porodit’ se eliko s(vê)tih’ vinosit’ toliko lêki rozgi izьprozeblaet’ BrVO 129a Vb1…
izvoliti, -l/, -liwi pf. M; Br; Ps; Rit; CIvan Pet Oxf Bč Ac Tk Žg Grš; FgEust Lign Trans Serm; RegBen htjeti, poželjeti; will, want, desire; — θελεῖν, βούλεσθαι; velle (neg. nolle), studere: vse êže izvolit’ stvoritь BrVb1 230d Vat5 179d N2 198d izlolit’ (sic!) VO 360b πᾶν ὃ ἐὰν…
izvr;qi, izvr[gu, izvr[xewi pf. etiam zv-; -;– nonnisi in infinitivo apparet M; Br; PsFr; CPar Pet Oxf Ac Žg Fat; RegBen izbaciti; throw out; — ἐκβάλλειν, ἔξω βάλλειν, ἐξαίρειν, ῥιπτειν; deicere, eicere, proicere, expellere, excludere, depellere, mittere foras, praecipitare: pri krai sêdše izbraše dobrie v sьsudi svoe a zьlie izvr’gu…
izvr[g[k[, -a m. BrVO mrtvorođenče; stillborn; — ἔκτρωμα; abortivum: ili êko izvr’gkь izlaze izь ložesnь matere ili êko mladên’ci iže ne vidêš<e> svêta BrVO 379d ὥσπερ ἔκτρωμα ἐκπορευόμενον ἐκ μήτρας μητρός sicut abortivum absconditum non subsisterem Job 3,16 z’met(ь)kь Vat5 187d z’met’nikь N2 206a. – Exh. Cf. izmetnik[, izmet[k[…
izvr[ga, -i f. M prijevremeni porođaj; premature birth; — ἔκτρωμα; (abortivus), abortio: potomže êvi se êkovu potomže vs(ê)mь ap(usto)lomь poslêd že vs(ê)hь êko izvrzê êvi se mnê MLab 119c izvr’ze Roč 118a izvrazê Nov 139d i[v]zvrazê MVat4 142d ὡσπερεὶ τῷ ἐκτρώματι tamquam abortivo 1C 15,8 ║ êko i v…
izvr[nuti, izvr[nu, izvr[newi pf. Br izvrnuti, uvrnuti; twist; — torquere, obtorquere; – tantum ptc. adj. in iunctione vlasi izvr[nuti (pl.) kovrče, uvojci; curls, locks of hair; — (οἱ) βόστρυχοι; cincinni (pl.): gl(a)va ego zlato prečisto vlasi ego izvrnuti lêki krila palamь čr’nь lêki gavranь BrN2 481c Vat6 168a vlasi ……
izvr[st[n[, -i adj. Br izuzetan, izvanredan; superb, extraordinary; — eminens: irьrana tobie muža velmi izvr’stna BrVO 425c izvrstna Vat5 227d N2 246d Hircani Tobiae viri valde eminentis 2Mach 3,11. – Exh. Cf. visok[ M A(ìzvrstan)
izvr[stiti, izvr[qu, izvr[stiwi pf. BrVO N2 učiniti izuzetnim, učiniti izvanrednim; make someone or something extraordinary or superb; — excolere: estor … ugodi emu i obrete m(i)l(o)stь v zracê ego da … predal bi ei … ∙~ž∙ (=7) otrokovicь prelipšihь iz domu c(êsa)reva tre t(a)ko nju k(a)ko poslenicu ee urêšil…
izvr[t;ti, izvr[qu, izvr[tiwi pf. BrVb1 VO iskopati; gouge out, tear out; — ἐξορύσσειν; eruere: svêdêtel’stvuju bo vam’ êko aĉe bi vzmožno očesa vaša izvr’têv’še dali ubo biste mnê BrVO 124a izvrьtêvše Vb1 86a εἰ δυνατὸν τοὺς ὀφθαλμοὺς ὑμῶν ἐξορύξαντες oculos vestros eruissetis G 4,15. – Exh. SM A(izvŕtjeti)
izvr[xenie, -; n. Br izbacivanje, iščupavanje; ejection, extraction; — exterminium, eversio: velie množstvo z(e)mle pokrilo b(ê)še iz’vrženie togoe dub’ca BrLab 16c iz’vr’ženie N2 393a izvrženie Vat6 83c Lab 16c eversio arboris illius; bivahu poboi ubo junotь i starêšinь ženь i čed’ izvržen’ê d(ê)v že i otročiĉь s’mrti BrVat5 230b…
izvr[xenik[, -a m. BrAc izgnanik, prognanik; exile, expellee; — exul: k t(e)bê zovemo izvrženici s(i)n(o)ve eužini BrAc 67a exules filii Hevae ║ sьtrannici Bar 499d izagnanici CPar 195r. – Exh. Cf. iz’gnanik[, zb;x[c[ ø
izvraqati, -a/, -aewi ipf. MVat4 Roč; BrVb1 VO prevrtati; turn upside down; — evertere: aĉe pogubit’ dragmu edinu ne vžizaet li svêtilnika i izvraĉaet’ domu i iĉet’ priležno don’deže obreĉetь ju MVat4 136d Roč 113b οὐχὶ … σαροῖ τὴν οἰκίαν nonne … everrit (var. evertit) domum L 15,8 ║ v’zvraĉaetь MLab…
v. izvrqi izvrgei v. izvr;qi
v. izuk[ izvuk[ v. izuk[